Pietjesbak

Beschrijving:

Pietjesbak is een oud Vlaams dobbelspel met 3 dobbelstenen voor 2 tot 8 spelers.
Een pietjesbak is een achthoekige, houten speelbak met een diameter van ongeveer 38 centimeter waarvan de binnenkant bekleed is met vilt. Van dit spel, dat vaak in cafés gespeeld werd, bestaan vele varianten. Het woord Pitjesbak zou verwijzen naar de ogen die op de teerlingen staan.De gelijkenis met pitten van vruchten (ook pitjes genoemd) is hier een mogelijke uitleg voor.

Speluitleg

Elke speler zet hetzelfde aantal krijtstreepjes op zijn kant van de pietjesbak, bijvoorbeeld negen. Iedereen gooit één dobbelsteen om te bepalen wie er begint. Bij een ex aequo wordt er nogmaals gegooid.

De eerste speler gooit drie dobbelstenen. Na de eerste worp mag hij stoppen (= met stoef) of nog één of twee keer gooien met de drie stenen. De waarde van zijn laatste worp geldt. De andere spelers hebben slechts hetzelfde aantal pogingen als dat de beginner gooide. Dus de andere spelers hebben maximaal drie pogingen. Wie de hoogste worp gegooid heeft mag één, twee of drie streepjes uitwissen (afhankelijk van wat hij/zij gooit).

Dit is de waarde van één dobbelsteen:

• 1 oog = 100 punten
• 6 ogen = 60 punten
• 5, 4, 3, 2 ogen = 5, 4, 3, 2 punten

Dit is de totale waarde van de drie dobbelstenen, gerangschikt van hoog naar laag:

• Drie apen,azen: 1, 1, 1.
• soixante-neuf: 6, 5, 4.
• Zand: driemaal dezelfde waarde. 5,5,5 is beter dan 4, 4, 4 enz.
• Andere: som van de drie dobbelstenen, vb. 1, 4, 3 is 107. Hoe hoger de som, hoe beter.
• Zeven: 2, 2, 3. Dit is de laagst mogelijke worp.

De hoogste worp wint. Na een ex aequo wordt er nogmaals gegooid met één dobbelsteen – zes is dan het hoogste. De winnaar mag een streepje uitwissen. Als hij zand gegooid heeft, mag hij twee streepjes uitwissen; na een soixante-neuf drie. Als iemand met “stoef” wint mag hij twee streepjes wegvegen, verliest hij dan moet hij er twee bijschrijven (de winnaar mag er dan geen wegvegen). Als iemand drie apen gooit, wint hij het spel op slag, dit op voorwaarde dat hij daarvoor al minstens één streepje uitgewist had. Zo niet is hij direct uitgeschakeld in het spel. Bij een zeven moeten alle spelers een streepje bijschrijven.

Wie als eerste al zijn streepjes uitgewist heeft, wint het spel.